سابقه و هدف: حذف تری هالومتانها به علت سرطانزایی در کبد، مثانه، کلیه و اثر بر سیستم عصبی بسیار مهم است. حذف پیش سازهای تری هالومتانها از منابع آب آشامیدنی مهمترین روش برای پیشگیری از تشکیل تری هالومتانها است. این مطالعه به منظور بررسی جذب اسید هیومیک با پامیس اصلاح شده با هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید انجام شد.مواد و روشها: این مطالعه تجربی در آزمایشگاه شیمی آب و فاضلاب دانشگاه علوم پزشکی همدان انجام شد. خصوصیات ظاهری و ساختار شمیایی پامیس با میکروسکوپ الکترونی روبشی و تکنیکهای پراکنش و فلورسانس پرتو ایکس تعیین گردید. غلظت اسید هیومیک با اسپکتروفتومتر در طول موج 254 نانومتر تعیین گردید. ایزوترم جذب با مدلهای لانگمیر، فروندلیچ و تمکین و سینتیک جذب با مدلهای سینتیک درجه یک و درجه دو بررسی شد.یافته ها: جذب اسید هیومیک با افزایش غلظت اولیه آن، دوز جاذب و زمان تماس افزایش یافت. افزایش pH در محدوده 12-3 منجر به کاهش راندمان جذب شده و جذب بهینه در  pH=3حاصل شد. داده های جذب از مدل لانگمیر ((R2=0.99 و سینتیک درجه دو (R2=0.99) تبعیت می کنند. حداکثر جذب آزمایشگاهی و حداکثر ظرفیت جذب تئوریکی جاذب به ترتیب معادل 22.5 mg/g و 29 mg/g می باشد. ضریب ثابت لانگمیر (b) معادل L/mg  0.8محاسبه شد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که پامیس اصلاح شده با عامل سطحی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید در pH پایین قابلیت خوبی در حذف اسید هیومیک دارد.

رس های آلی کانی های رسی طبیعی هستند که با مواد پلیمری، اصلاح شده و برای اهداف خاصی استفاده می شوند. این تبادل باعث بازماندن دائم لایه های رس و ایجاد تخلخل بیشتر و افزایش سطح بین لایه ها جهت تبادل می شوند. این مطالعه به منظور بررسی راندمان جذب و رهاسازیِ نیترات توسط رس بنتونیت ایرانی (اراک) اصلاح شده با سورفکتانت کاتیونی هگزا دی-سیل تری متیل آمونیوم بروماید (HDTMA-Br) در دو اندازه میکرو و نانومتر و در دو سطح سورفکتانت 100 و 200 درصد گنجایش تبادل کاتیونی، در سطوح 0، 3، 6، 9، 14، 20، 30 و 40 میلی مولار نیترات و رهاسازی در دو غلظت 6 و 20 میلی مولار نیترات در زمان های 15، 30، 45 دقیقه و 1، 2، 8 و 16 ساعت به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح پایه ی کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که نانو ذرات بنتونیت آلی قادر هستند در سطح سورفکتانت 200 درصد CEC، محلول های آبی آلوده به نیترات در غلظت های 3، 6، 9، 14، 20، 30 و 40 میلی مولار را با راندمان به ترتیب، 96، 94، 91، 90، 84، 76 و 68 درصد، جذب و پالایش نمایند در حالی که این راندمان برای میکرو بنتونیت های آلی به ترتیب، 87، 92، 89، 86، 74، 80 و 68 درصد می-باشد. سطح سورفکتانت 200 درصد CEC در هر دو ذره نانو و میکرو بنتونیت آلی، راندمان بسیار بهتری را نسبت به سطح سورفکتانت 100 درصد CEC، دارا می باشد. نتایج نشان داد که سطح غلظت سورفکتانت دارای اختلاف معنی داری (01/0 p≤ ) در جذب و رهاسازی نیترات است در حالی که اندازه ذرات اختلاف معنی داری (01/0 p≤ ) نداشتند، اما نانو بنتونیت آلی در سطح سورفکتانت 200 درصد گنجایش تبادل کاتیونی و غلظت های اولیه کم نیترات دارای بالاترین راندمان جذب (96 درصد) و حداقل رهاسازی (7/3 درصد) می-باشند.

آنزیم های آمیدوهیدرولاز نقش بسیار مؤثری در حفظ محیط زیست و کشاورزی پایدار دارند. زیرا در واکنش های بیوشیمیایی مانند تجزیه مواد آلی، چرخه عناصر غذایی و تجزیه آلاینده ها نقش مهمی دارند. بنابراین حفظ فعالیت و پایداری آنزیم ها در خاک از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین منظور به بررسی افزودن رس مونت موریلونیت و رس آلی بر فعالیت و پایداری این آنزیم ها در خاک پرداخته شد. در این مطالعه رس آلی از اصلاح رس مونت موریلونیت سدیم دار با سورفکتانت کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید ساخته شد. جهت بررسی خصوصیات ساختاری و مورفولوژی رس آلی مونت موریلونیت سنتز شده از میکروسکوپ الکترونی روبشی انتشار میدانی (FESEM) و ظرفیت تبادل کاتیونی رس استفاده شد. تأثیر رس آلی، رس مونت موریلونیت و مدت زمان انکوباسیون بر فعالیت آنزیم های اوره آز و ال-آسپاراژیناز در خاک موردمطالعه قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آنالیز آماری تأثیر تیمار نوع رس و مدت زمان انکوباسیون بر فعالیت هر دو آنزیم در سطح 5 درصد معنی دار شد. میزان فعالیت هر دو آنزیم در نمونه خاک تیمار شده با رس آلی (48/71 و 01/9 میکروگرم آمونیوم آزادشده به ازای یک گرم خاک پس از دو ساعت انکوباسیون به ترتیب در آنزیم اوره آز و ال-آسپاراژیناز) به طور چشمگیری بالاتر از نمونه شاهد (12/29 و 22/4 میکروگرم آمونیوم آزادشده به ازای یک گرم خاک پس از دو ساعت انکوباسیون) و رس مونت موریلونیت (84/39 و 26/5 میکروگرم آمونیوم آزادشده به ازای یک گرم خاک پس از دو ساعت انکوباسیون) بود و بیشترین شیب کاهش فعالیت این دو آنزیم پس از گذشت 7 روز از زمان انکوباسیون مشاهده شد. رس آلی تهیه شده از رس مونت موریلونیت به خوبی قادر به نگهداری این آنزیم ها در خاک گردید و در نتیجه با کاربرد این رس آلی فعالیت و پایداری آنزیم ها در خاک افزایش یافت.

فاضلاب های شهری و صنعتی یکی از عمده ترین منابع آلوده کننده آب های سطحی و زیرزمینی می باشند. استفاده از دترجنت ها در مصارف خانگی و صنعتی باعث افزایش غلظت این مواد در فاضلاب های شهری و صنعتی شده است. دترجنت ها مولکول های آلی بزرگی هستند که به مقدار کمی در آب محلول بوده و اغلب سمیت بالایی دارند و با ایجاد کف و کاهش انتقال اکسیژن به آب باعث ایجاد مشکلات بهره برداری در تصفیه خانه های فاضلاب می شوند.جهت حذف دترجنت ها از روش های مختلفی از جمله انعقاد و لخته سازی، اسمز معکوس، اکسیداسیون توسط ازن و فرآیندهای اکسیداسیون پیشرفته استفاده می شود. در این تحقیق امکان حذف دترجنت ستیل تری متیل آمونیوم برومائد(C-TAB)  از محلول سنتیتیک با استفاده از فرآیند فنتون به عنوان روش موثر و آسان مورد مطالعه قرار گرفت و نمونه مورد نظر با غلظت 0.2 mg.L ساخته شد. آزمایشات به طور مجزا با در تماس قرار دادن 100 میلی لیتر از محلول سنتیتیک در pH=4 و 4 دامنه غلظت یون فرو (5، 10، 15 و 20 میلی گرم در لیتر) و 4 دامنه غلظت پراکسید هیدروژن (40، 30، 20 و 50 میلی لیتر در لیتر) در سیستم ناپیوسته در زمان تماس 40، 20 و 60 دقیقه انجام پذیرفت. نتایج حاصل از این تحقیق مشخص کرد که در سیستم ناپیوسته در pH اسیدی (pH=4) با افزایش زمان ماند، افزایش غلظت یون فرو و افزایش غلظت پراکسید هیدروژن، کارایی حذف دترجنت افزایش یافت، به طوری که درpH= 4  و زمان ماند 60 دقیقه و غلظت 20 mg/L از یون فرو، با افزایش غلظت پر اکسید هیدروژن از 20 mg/L به 50 mg/L کارایی حذف دترجنت آنیونی، از 54.5 درصد به 89.5 درصد رسید. در مجموع با توجه به سهولت روش و کارایی مناسب این سیستم، استفاده از این روش جهت حذف دترجنت ها از فاضلاب های شهری و صنعتی توصیه می شود.

رشد جمعیت و صنعتی شدن کشورهای در حال توسعه باعث کاهش کیفیت و کمیت منابع آب شده است. تکنولوژی های تصفیه و خالص سازی آب معدنی در فرایندهای جداسازی غشایی به سرعت در حال پیشرفت هستند. در این پژوهش اثر مواد فعال سطحی آنیونی و کاتیونی بر عملکرد غشاء پلی آمیدی نانوفیلتراسیون به طور آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. غشاهای نانوفیلتراسیون با افزودن مواد فعال سطحی آنیونی سدیم دودسیل سولفات (SDS) و مواد فعال سطحی کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم برماید (CTAB) و کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید ساخته شد و سپس آنالیزهای میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیف سنجی تبدیل فوریه انجام شد. بیشترین درصد دفع نمک مربوط به غشاء نانوفیلتراسیون پلی آمید بدون افزودن مواد فعال سطحی با مقدار 91/16 درصد در زمان 180 دقیقه به دست آمد. همچنین بیشترین مقدار شار آب عبوری از غشاء نانوفیلتراسیون پلی آمید مربوط به زمان 30 دقیقه و حالتی که 0/10 درصد وزنی مواد فعال سطحی آنیونی به غشاء افزوده می شود که در این حالت مقدار شار آب عبوری از غشاء نانوفیلتراسیون پلی آمید L/m2. hr 37/76 حاصل شد. در حالتی که 10/0 درصد وزنی مواد فعال سطحی آنیونی به غشاء افزوده شد، شار آب عبوری از غشاء 81/41درصد نسبت به غشا خالص بدون افزودنی، افزایش پیدا کرد.

افزایش آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی توسط نیترات و آمونیم، یافتن راه حلهایی با حداقل اثرات زیست محیطی را برای حذف آنها ضروری می سازد. در این رابطه استفاده از کانیهای خاک با توجه به فراوانی و قدرت جذب بالای آنها، از نظر اقتصادی به صرفه و از لحاظ زیست محیطی شایان توجه است. در این تحقیق از زئولیت های معادن سمنان و فیروزکوه به منظور حذف یون های نیترات و آمونیم از محلولهای آزمایشگاهی و آبهای زیرزمینی (حوضچه های ثابت) استفاده شد. به منظور اصلاح خصوصیات جذبی، زئولیت های مورد استفاده با سورفکتانت آلی نوع هگزا دسیل تری متیل آمونیم اصلاح شدند. جذب در سوسپانسیون های 1 به 10 جاذب به محلول انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین جذب آمونیم مربوط به تیمار زئولیت طبیعی سمنان و کمترین جذب مربوط به تیمار اصلاح شده زئولیت فیروزکوه بوده است. بیشترین مقدار جذب نیترات در تیمار اصلاح شده فیروزکوه و کمترین مقدار جذب مربوط به زئولیت طبیعی سمنان بود. در غلظت اولیه 10 میلی اکی والان بر لیتر و pH=5.5، بیشترین مقدار جذب برای آمونیم برابر با 0.96 میلی اکی والان بر گرم مربوط به تیمار زئولیت طبیعی سمنان و بیشترین مقدار جذب یون نیترات 0.8 میلی اکی والان بر گرم مربوط به زئولیت اصلاح شده فیروزکوه به دست آمد. بررسی هم دماهای جذب سطحی یون های نیترات و آمونیم نشان داد که در حالتهای خام و تیمار شده برای هر دو جاذب، داده ها با مدل خطی و فروندلیخ تطابق دارند.